Με πίστη και προσήλωση στις επιταγές του “ευ αγωνίζεσθε” και της αθλητικής παράδοσης επιδιώκουμε οι μαθητές- αθλητές και οι μαθήτριες- αθλήτριες μας, να ενστερνιστούν την αξία της διά βίου άσκησης και να την καταστήσουν αναπόσπαστο στοιχείο της ζωής τους.
Κατ’ αυτόν τον τρόπο, ο αθλητισμός (και στο σύλλογό μας μέσω της πάλης) συμβάλλουν στην ανάπτυξη των αθλητών και των αθλητριών του σε ολοκληρωμένες προσωπικότητες.
Τα προγράμματα για την ηθική εκπαίδευση εμφανίζονται με όλο και μεγαλύτερη συχνότητα στις μέρες μας, ακόμη και σε κοινωνίες που δε θεωρούνται συντηρητικές.
Σύμφωνα με την κλασική Ελληνική σημασία, η ηθική εμφανίζεται σαν δεξιότητα να αποφασίζει κάποιος ποιο είναι το σωστό και ποιο το λάθος.
Η ηθική αποτελείται από κανόνες, έθιμα, συνήθειες ή αρχές που ρυθμίζουν την μεταξύ των ανθρώπων συμπεριφορά.
Στην καθημερινή ζωή κάθε άτομο ενεργεί σύμφωνα με αυτά που γνωρίζει. Θεωρείται πως συμπεριφέρεται ηθικά όταν οι ενέργειές του είναι σύμφωνες με τις ηθικές έννοιες και αρχές.
Ο Wright (1981) όρισε ως ηθική συμπεριφορά «το σύνολο των επιμέρους εκδηλώσεων της συμπεριφοράς η οποία σχετίζεται με ηθικούς κανόνες».
Η ηθική διαφέρει από τα συναισθήματα. Κάποιος μπορεί να αισθάνεται άσχημα όταν κάνει κάτι κακό, κάποιος άλλος όμως όχι. Τα συναισθήματα περιέχουν πληροφορίες για τις ηθικές μας αποφάσεις.
Η ηθική δεν είναι Θρησκεία. Κάποιες θρησκείες υιοθετούν υψηλά στάνταρντ ηθικής κάποιες όμως δεν καλύπτουν όλα τα θέματα. Η ηθική μας αφορά όλους, η πίστη όχι.
Η ηθική δεν είναι το να ακολουθίες τον νόμο. Ένα καλό νομικό σύστημα βασίζεται σε ηθικές αρχές.
Η ηθική δεν είναι το να ακολουθείς πολιτισμικά αποδεκτές νόρμες. Κάποιοι πολιτισμοί είναι αρκετά ηθικοί. Σε άλλους όμως μπορεί να τίθενται θέματα ηθικής.
Η ηθική δεν είναι επιστήμη. Η επιστήμη περιγράφει το πώς είναι οι άνθρωποι και η ηθική για το πώς πρέπει να πράττουν. Κάτι το οποίο είναι τεχνολογικά εφικτό δεν σημαίνει ότι είναι και ηθικό να γίνει.
Η Ηθική σχετίζεται με τις ηθικές επιλογές μας που μπορεί να είναι: Εύκολες, Δύσκολες, αλλά και Τραγικές (διλημματικές).
Ηθικά διλήμματα -επιλογές- συμπεριφορές στον αθλητισμό:
- Ο διαιτητής δίνει υπέρ σου ένα πέναλτι ενώ γνωρίζεις ότι δεν είναι. Το δέχεσαι;
- Να κάνω χρήση απαγορευμένων ουσιών;
- Είσαι προπονητής και πρέπει να επιλέξεις μεταξύ δύο αθλητών με την ίδια επίδοση. Ποιον επιλέγεις;
- Μετά τον τερματισμό σε αγώνα δρόμου στο στίβο ένας απογοητευμένος αθλητής δεν συγχαίρει το νικητή αλλά κλωτσά ότι βρίσκεται μπροστά του.
- Σ’ ένα αγώνα μπάσκετ κατά τη διάρκεια του μαθήματος φυσικής αγωγής, ένας μαθητής παίζει πολύ δυνατά τον αντίπαλο και τον βρίζει συνέχεια για να τον εξοργίσει.
- Ο Σουηδός αθλητής πάλης Ένας ποδοσφαιριστής, κατά τη διάρκεια του αγώνα και ενώ το παιχνίδι ήταν ισόπαλο, βρέθηκε μόνος του μπροστά στο τέρμα της αντίπαλης ομάδας με τη μπάλα. Αντί να βάλει γκολ προτίμησε να πιάσει τη μπάλα με τα χέρια, στερώντας τη νίκη από την ομάδα του, γιατί αντιλήφθηκε ότι ο τερματοφύλακας είχε τραυματιστεί.
- Ο Ολυμπιονίκης Abrahamian πέταξε το χάλκινο μετάλλιο που κατέκτησε στα 84 κιλά της ελληνορωμαϊκής πάλης, στο κέντρο της παλαίστρας. Ο Σουηδός “ασημένιος” Ολυμπιονίκης της Αθήνας, θεώρησε ότι αδικήθηκε στη συγκεκριμένη αναμέτρηση, μετά τη λήξη της οποίας χρειάστηκε η παρέμβαση των υπευθύνων της σουηδικής αποστολής για να σταματήσει ο Abrahamian, ο οποίος φώναζε και κινείτο απειλητικά κατά του διαιτητή και των κριτών.
- Ο Στηβ Κέμπερ ήταν αρχηγός της αγγλικής ομάδας Κρύσταλ Πάλας, όταν κατά τη διάρκεια κάποιου αγώνα ποδοσφαίρου ρωτήθηκε από το διαιτητή αν κατά τη γνώμη του η ομάδα του έβαλε γκολ. Ο επόπτης είχε σημειώσει ότι η μπάλα πέρασε τη γραμμή του τέρματος.
Ο Στηβ είχε να αντιμετωπίσει ένα φοβερό δίλημμα. Αν έλεγε ναι. η ομάδα του θα κέρδιζε και οι οπαδοί της Κρύσταλ Πάλας θα πανηγύριζαν χαρούμενοι. Αλήθεια, τι πιο απλό για τον Στηβ να απαντήσει καταφατικά και να χαρίσει στην ομάδα του τη νίκη.
Κι όμως ο Στηβ ήξερε ότι αυτό δεν ήταν αλήθεια και πώς θα συνέχιζε την αθλητική του καριέρα με ένα τέτοιο ψέμα. Οι συμπαίκτες του και οι φίλαθλοι όλο αγωνία και προσμονή περίμεναν την απάντηση του.
Χωρίς τον παραμικρό δισταγμό ο Στηβ κοίταξε το διαιτητή καλά μέσα στα μάτια και απάντησε, προς έκπληξη όλων, ότι δεν ήταν γκολ. Ο Στηβ έχασε μια νίκη, αλλά καταξιώθηκε στη συνείδηση όλων μας ως ένας υπηρέτης του αθλητισμού κι ένας γνήσιος φίλαθλος.
Πόση προσοχή δίνεται από εμάς, τους διδάσκοντες, σε τέτοιες συμπεριφορές; Σκεφτήκαμε άραγε ότι εκτός από κινητικές ή φυσικές δραστηριότητες τα παιδιά- αθλητές θα πρέπει να διδαχθούν και θέματα σχετικά με την ηθική;
Για τον ΑΠΣ Τρίκαλα
Νίκος Τσιακάρας
